We schijven 30 december, de één na laatste dag van 2023. Twee weken geleden liep ik samen met Baudien een dagwandeling op het platte land in onze regio: Friesland. Ergens halverwege zegt ze dat ze eigenlijk wel weer zin heeft in een wat grotere route. Net als een jaar geleden met mijn Pieterpad avontuur waar ze ook vaak is mee geweest. Maar nu een route waar ze zelf ook alle etappes zou willen lopen. Concrete plannen? Nee nog niet, maar het ligt in de week.
Nog geen 24 uur later wordt mij de website van het Jabikspaad gestuurd. “Wat dacht je hiervan?”. Ik heb niet veel tijd, maar zie met een korte blik op de website dat de route start in het hoge noorden van Friesland, en voor velen eindigt in Spaanse oorden. Het is één van de beginstukken van oude pelgrimsroutes naar Santiago de Compostella, linksboven in Spanje. Ik antwoord nog: “Zo, jij durft” waarop de reactie komt dat dit Jabikspaad tot Hasselt loopt, nabij Zwolle. Tot Hasselt, ja ja, nou ik geloof er niets van. Ik bestel direct een Delftsblauw tegeltje om deze “leugen” te vereeuwigen. Als wij inderdaad dit Jabikspaad zullen starten, zullen wij het voltooien, in Hasselt. Maar Hasselt is niet onze eindbestemming. Ondertussen bestelt Baudien de wandelgids en behorende stempelkaarten en spreken we af de komende 30e december te gaan starten. Tot zover twee weken geleden.
Klaar voor de start
Baudien heeft de voorbereiding gedaan en we spreken af in de eindplaats voor vandaag, die 30e, in Stiens. Mijn eigen geboortedorp. Hoewel ik niet bijgelovig ben en denk flink met beide benen op de grond te staan bespeur ik toch een vleiend gevoel van symboliek. Starten met een nieuw project, in de plaats waar je ooit zelf het eerste levenslicht hebt mogen aanschouwen.
We rijden naar de startplaats van de wandeling in Sint Jacobiparochie. Een autoritje “down memory lane” omdat ik deze route in mijn schooltijd vier jaar heb afgelegd op mijn fietsje, naar de Ulbe van Houten-school in Sint Anne. Nog geen kwartier later parkeren we de auto voor de karakteristieke “Groate Kerk” in het centrum van Sint Jacobiparochie. Tijd voor de start! Maar dan grijpt Baudien in.
Het is eerst tijd voor een korte intro. Baudien vertelt dat, ondanks dat we beide geen religieuze voedingsbodem kennen, we deze reis samen vergezeld zullen worden door de heilige Christoffel. Ze overhandigt een buideltjes met daarin ten eerste een klein bedeltje van Christoffel. Als tweede komt er een setje stempelkaarten uit de zak. Op elk van de etappes is een stempel verkrijgbaar. Soms in een kerk, soms in een kroeg, en gezien het aantal vakjes zullen er nog heel wat stempels gevonden moeten gaan worden. Als laatste komt er een fraai boekje tevoorschijn. Een soort tovenaarsboekje: donkerrood/bruinachtig met rijke gouden decoratie. Ik word verzocht te beginnen te lezen.
Ik sla het boekje open en zie dat er een persoonlijk inleiding aan mij gericht is. Het einde van 2023, en het begin van het Jabikspaad. Het belooft een tocht vol vragen en symboliek te worden. En ter intro krijg ik al een aantal vragen voorgeschoteld. Die mogen even in de week gelegd worden. Baudien zal per wandeldag of per etappe het boekje uitbreiden met nieuwe vragen en symbolen, en ik mag naar eigen inzicht het boekje aanvullen met antwoorden, hersenspinsels en andere notities. “Het is jouw boekje, voor onze reis. En we beginnen nu!”.
Wow wat ontzettend leuk gemaakt! We stappen de auto uit en starten onze trip tegenover de Groate Kerk in Sint Jacobiparochie, op weg naar waar zin, tijd en vriendschap ons zullen brengen.
We maken een startfoto bij het kunstwerk dat oneindigheid uitbeeld. Daarna steken we over naar de kerk waar om de hoek een stempelkastje is ingericht. Hier kunnen we de eerste stempel zetten en schrijven onze namen bij in een papieren pelgrimsregister. Daarna lopen we het dorp uit richting de zeedijk. Via een paar schelpenpaadjes lopen we tussen de akkers door en komen aan bij de Oude Bildtdijk. Deze dijk is al rond het jaar 1500 aangelegd voor de inpoldering van de Bildtpolders en is de langste aaneengesloten bewoonde dijk van Nederland.
Swarte Hoarne
We steken de oude dijk over en lopen verder richting de Waddenzee, waar we na anderhalve kilometer aankomen wij de huidige zeewering. Deze dijk ligt gemiddeld zo’n 9 meter boven NAP en we klimmen naar boven. We mogen oostwaarts de dijk volgen en komen aan bij het aan de dijk gelegen buurtschap Zwarte Haan / Swarte Hoarne, waar ooit nog een veerdienst naar Ameland zijn basis kende. Hier staat een monument van De Slikwerker op de dijk. Daarnaast een informatiebord dat hier de start van het Jabikspaad markeert. We volgen opnieuw de dijk.
Een paar kilometer later verlaten we de dijk. Volgens de wandelgids is dit voorlopig onze laatste ontmoeting met de zee. Alleen de echte doorzetters zullen uiteindelijk in bij het einde van de route de zee opnieuw treffen, maar dan in Spaanse oorden die 2700 kilometer verderop liggen. We dalen de dijk af en lopen via Nieuwebildtzijl, naar Oudebildtzijl. Lokaal bekend als Ouwe Syl. Hier halen we in bezoekerscentrum de Aerden Plaats, onze tweede routestempel. Ouwe Syl is binnen!
Zigzaggend tussen de akkers op de “Fryske klaai” komen we via Finkum aan bij mijn geboortedorp Stiens. Opnieuw een tripje “down memory lane”. Het huis van meester Boomsma, huizen van diverse klasgenootjes, het voormalige werk van mijn moeder. Alsof je live een sessie Augmented Reality meemaakt. Waar Baudien slechts straten en huizen ziet, worden diezelfde beelden in mijn hoofd aangevuld met talrijke jeugdherinneringen en belevenissen. We grinniken even als we in de echte wereld een tafereel van onderbroeken in de dakgoot passeren. Dan lopen we de omhooglopende Hegebuorren in die ons naar de terp van de Sint Vituskerk leidt. Hier kunnen we onze laatste stempel halen. Heel recent is hier een nieuw stempelkastje geplaatst ter hoogte van grafrij 27. De buit voor vandaag is binnen. Niet alleen met deze derde stempel, maar des te meer met deze geslaagde beginetappes van dit nieuwe wandelavontuur.
De eerste drie etappes op zak en we sluiten de dag af bij café Smalle Brug en oriënteren ons vast op de komende etappes. Baudien heeft al wat rekenwerk gedaan en een grove indeling voorbereid. De volgende keer zullen we onder andere Leeuwarden passeren en in een dag of zeven zullen we alle etappes van dit eerste deel Jabikspaad kunnen lopen. Tot Hasselt. Ja, ja. Tot Hasselt.
Routekaart
Onderstaand kaartje geeft weer wat de route is van deze eerste drie gelopen etappes van het Jabikspaad. We zijn in ca. 22 kilometer langs de volgende plaatsjes gekomen:
- Sint Jacobiparochie
- Zwarte Haan
- Nieuwebildtzijl
- Oudebildtzijl / Ouwe Syl
- Feinsum / Finkum
- Stiens
